معلم برای سنجش هر نوع فرایند یا فراورده ی رفتار دانش آموز و به هر طریقی که بخواهد عمل نماید، ناگزیر از مشاهده است.

 

مشاهده یعنی دیدن دقیق، هدفمند و مطابق با آن چه هست. هنر پدیده یا رویداد که از اهمیت خاصی در ارزش یابی کیفی – توصیفی برخوردار می باشد. بایسته است معلمان با سنجش مشاهده ای آشنا شوند تا با دارا بودن و به کار گیری چنین مهارتی، نقش راهنما، تسهیل کننده و یاری گری خود را در جریان یاددهی – یادگیری به درستی اجرا نمایند.    

سنجش مشاهده ای به علت تاکید بر عمل گرایی و رفتار گرایی معلم را قادر می سازد تا فراتر از نظام ارزش یابی سنتی که آزمون های مداد – کاغذی حکمران مطلق آن عرصه بودند، ابعاد نگرشی، عاطفی، شخصیتی دانش آموزان را مورد سنجش قرار دهد و به شکل عینی میزان تحقیق برخی از اهداف و نگاره های، رها مانده ی دوره ابتدایی( به دفتر مدیریت فرایند های کلاس مراجعه کنید.) را به بخش بزرگی از آن ها از این طریق مورد سنجش قرار می گیرند، که معلم نشان می دهد.

انواع مشاهده:                                                                                             

۱- مشاهده مستقیم       

۲- مشاهده ایستا

۳- مشاهده غیر مستقیم

۴- مشاهده تلفیقی

بهترین و مناسب ترین روش بخش مستقیم عملکرد دانش آموز بخش مشاهده می باشد چرا که جریان یاری بخشی معلم به یادگیرنده متناسب با ویژگی آزمون های عملکردی که عبارت اند از:

۱- تاکید بر کاربست دانش

۲- تاکید بر سنجش مستقیم

۳- استفاده از مسائل واقعی

 ۴- ترغیب و تشویق تفکربازاز طریق بخش مشاهده ای چندان موثر و اثر بخش نخواهد بود.

مهم ترین ابزار های سنجش مشاهده ای عبارتند از:

۱- فهرست وارسی

۲- مقیاس درجه بندی 

۳- رویداد نگاری